Zien en gezien worden

Inleiding

Als verkeersouder besteedde ik ieder jaar veel aandacht aan het thema “zien en gezien worden”. Zo gaf ik ieder jaar een nieuwsbrief uit met daarin tips over hoe je het beste opvalt in het verkeer, eisen waar je fiets aan moet voldoen en een spannend verhaal over iemand die geen licht op zijn fiets heeft. Ook organiseerde ik jaarlijks een verlichtingscontrole waarbij in 2006 alle leerlingen zelfs een gratis verlichtingsetje cadeau kregen. Bij de verlichtingscontroles werden er ook “bekeuringen” uitgedeeld om te laten zien wat het gekost zou hebben als een agent de leerling had staande gehouden.

Al lang was er bij mij de wens om meer te doen dan de kinderen “alleen” te wijzen op de regels en het belang van goede verlichting, je leert tenslotte het meest door dingen zelf te ervaren. Daarom vraag ik de leerlingen ook altijd om, als ze ’s avonds in de auto zitten, eens op te letten hoe slecht je een fietser zonder licht ziet. Het liefst wilde ik deze beleving echter op school plaats laten vinden zodat er ook gelijk in de groep over gesproken zou kunnen worden. Diverse ideeën spookten door mijn hoofd die echter allemaal op praktische problemen stuitten. Eén van die ideeën was bijvoorbeeld een fiets met reflectoren in een grote kast of een verduisterd lokaal te zetten en de leerlingen met een lantaarn op de fiets te laten schijnen. Uiteindelijk heb ik echter gekozen voor het maken van een kijkdoos van bijna één bij één meter.

In de kijkdoos zijn een aantal verkeerssituaties uitgezet met behulp van Playmobil ® voertuigen en poppetjes. Zowel delen van de kijkdoos als de voertuigen zijn voorzien van verlichting waardoor de leerlingen het nut van verlichting en reflectie (zien en gezien worden) zelf kunnen ervaren.

Uitvoering van de les

Het is de bedoeling dat de kijkdoos individueel door de leerling wordt bekeken. Dit kan onder begeleiding van een ouder/leerkracht, maar met behulp van een opdrachtenkaart, kopieerblad en antwoordenkaart kan de leerling ook zelfstandig aan de slag.

Daarnaast is er een vragenset die in de groep kan worden behandeld. Voor deze vragen worden de leerlingen in kleine groepjes verdeeld waarbij ze gezamenlijk de vragen beantwoorden. Deze antwoorden kunnen worden ingevuld op speciale kopieerbladen. Daarna worden de antwoorden klassikaal besproken waarbij ieder groepje 1 vraag mag beantwoorden en over dit antwoord wordt met de groep gediscussieerd.

Doelstelling van de les

Het is de bedoeling om met de kijkdoos en de bijbehorende les leerlingen de noodzaak te laten zien van opvallen in het verkeer. Hierbij komen de volgende punten aan de orde;

In de kijkdoos:

• Het nut van lichte kleding
• Het nut van verlichting
• Het nut van reflectie
• Het nut van straatverlichting

In de les:

• Wanneer moet je opvallen in het verkeer
• Hoe val je op in het verkeer
• De eisen m.b.t. verlichting en het gebruik ervan
• Wanneer en hoe gebruik je verlichting

De kijkdoos zelf

De kijkdoos is door mijzelf gemaakt. Doordat er drie soorten verkeerssituaties in moeten worden uitgebeeld, waarbij slecht één situatie tegelijk goed zichtbaar moest worden, heeft de kijkdoos grote afmetingen gekregen. De buitenmaten zijn 90 x 90 x 40 cm (lxbxh). De kijkdoos zelf is van hout (8 mm dik MDF plaat met het FSC-keurmerk). De verkeerssituaties worden uitgebeeld met Playmobil ® poppetjes en voertuigen. De verlichting is gerealiseerd middels ledjes die door diverse soorten schakelaars kunnen worden aangezet. De stroomvoorziening gebeurt middels een 12 volt adapter. Om te voorkomen dat de verlichting al brandt wanneer een leerling in de kist kijkt zijn er aan de buitenzijde van de kist waarschuwingslampjes opgenomen die branden als de verlichting in de kist aanstaat. In de kijkdoos zitten drie kijkgaten. Het is wel de bedoeling dat als de leerlingen met de kijkdoos gaan werken deze op een tafel staat.